1. Radość z siebie
   Co to oznacza? Na pewno akceptację tego, że istniejemy, że mamy określone zdolności, które możemy pokazać, że możemy coś pożytecznego zrobić dla innych osób, osiągnąć wymarzone cele.
   Zadanie dla rodziców: Okaż zadowolenie z jakiegoś osiągnięcia swojego dziecka, zwłaszcza, jeśli włożyło w to wiele trudu. Zwróć uwagę na to, z ilu jeszcze sytuacji można być zadowolonym.
   
   
2. Relacje z innymi osobami i otoczeniem dają mi radość
   Zadanie dla rodziców: Ucz swoje dziecko omijać drażliwe sytuacje, unikać konfliktów lub konstruktywnie je rozwiązywać (obie strony powinny być choć częściowo być zadowolonymi). Pokaż co to jest kompromis.
   
   
3. Radość w kontaktach z Bogiem
   Bóg jest ponad naszymi wyobrażeniami, ale też jeśli zawołamy do Niego z głębi naszego serca odpowiedź przyjdzie w zdarzeniach codziennych. Uczmy się komunikacji z serca, komunikacji z Nim.
   Zadanie dla rodziców: Jeśli masz trudną sytuację skup się na Bogu, pomyśl o Nim, porozmawiaj z Nim słowami modlitwy lub własnymi, posiedź w ciszy i czekaj na odpowiedź. Bądź cierpliwy. Odpowiedź nadejdzie. Naucz zwracania się do Boga o pomoc swoje dziecko. Jest najtrwalsze zabezpieczenie na przyszłość.

Alicja Dzwonkowska

Zbliża się koniec roku szkolnego, z utęsknieniem czekamy na wakacje. W tym miesiącu będziemy najwięcej potrzebowali cierpliwości, aby osiągnąć to, co wcześniej zaplanowaliśmy. Cierpliwość jest ogromną naszą zaletą. Jest ona potrzebna w motywowaniu siebie do wysiłku, w niwelowaniu złych przyzwyczajeń, a  także w relacjach z innymi. Brak tej cechy jest szczególnie widoczny w relacjach z innymi osobami. Wielokrotnie nasze stosunki układałyby się dobrze, gdyby nas „nie poniosło”, gdybyśmy zachowali zimną krew. Cierpliwość pozwala nam rozsądnie ocenić dane zdarzenie, wybrać optymalne rozwiązanie w trudnej sytuacji, zachować spokój nawet w ekstremalnych warunkach.  

Tematy szczegółowe:

1. Cierpliwość wobec siebie samego.
   Szczególnie jest potrzebna, gdy chcemy zmienić swoje niedobre nawyki  lub chcemy osiągnąć wyznaczone cele. Jeśli nam się uda je osiągnąć budujemy własną pewność siebie, zaufanie do siebie i wzrasta poczucie wartości i zadowolenia z siebie.
   Zadania dla rodziców: zrealizuję jeden wybrany cel. Zaplanuję działania i wykonam krok po kroku. Po osiągnięciu go, podzielę się wrażeniami z dzieckiem.
   
   
2. Cierpliwość do innych osób.
   Zadanie dla rodziców: zaobserwuję jak zachowuję się w relacjach z dzieckiem, w jakich sytuacjach brakuje mi cierpliwości. Jak znoszę jego protesty, niezadowolenie, niechęci, nieposłuszeństwo? Co mogę zrobić, by moja cierpliwość stała się większa? (pamiętajmy o konsekwentnym postępowaniu oraz o tym, że wkrótce nasze dzieci mogą stać się naszą kopią).
   
   
3. Bóg jest wzorem cierpliwości.
   „Oblicze Boga jest obliczem miłosiernego ojca, który zawsze jest cierpliwy…Bóg jest zawsze cierpliwy wobec nas, rozumie nas, czeka na nas, nigdy nie przestaje nam wybaczać, jeśli potrafimy powrócić do Niego ze skruszonym sercem…Bóg nigdy nie zmęczy się tym, by nam przebaczać!...Zaufajmy Jego cierpliwości, która zawsze daje nam szanse po to by odczuć jego miłość, która ma nas uczynić zdolnymi do miłości” - Papież Franciszek
   Zadanie dla rodziców: Wskażę i zapoznam moje dziecko ze zdarzeniami z Pisma św. świadczącymi o wielkiej cierpliwości Boga, o tym że Bóg traktuje wszystkich tak samo i cierpliwie czeka na znak od nas czy chcemy z Nim łączności.

Alicja Dzwonkowska

„Nie potrafi przebaczać ten, kto sam nie zaznał przebaczenia” - Jan Paweł II

Tematy szczegółowe:

1. Potrafię przebaczać innym.
   „Sztuką nie jest zapomnieć i odejść. Sztuką jest przebaczyć i żyć obok tego, który potrafił cię zranić” - Jan Paweł II
   „Przebaczenie jest cnotą silnych”  - M. Gandhi
   Zadanie dla rodziców: zastanówmy się, co najczęściej przeszkadza nam w wybaczeniu innym. Czy nasze przekonania nie indukujemy swoim dzieciom? Zaobserwujmy, jak reagują dzieci. Czy łatwo zapominają o tym, że ktoś ich skrzywdził? Uczmy ich przebaczania innym osobom.
   
   
2. Przebaczam sobie.
   Chociaż jesteśmy stworzeni na obraz i podobieństwo Boga, nie jesteśmy z różnych przyczyn wiernym Jego odbiciem. Często obciążamy się winą za coś, co musiało się wydarzyć. Świadomość własnej winy i brak akceptacji takiego zdarzenia powodują, że potępiamy siebie, nie wierzymy w swoje możliwości. Wypala się w nas motywacja do działania. Aby sobie z tym poradzić, należy uznać swój błąd, określić go, naprawić to, co można naprawić i zapamiętać na przyszłość naukę płynącą z niego.
   Zadanie dla rodziców: Opowiedzmy swojemu dziecku o jakimś zdarzeniu z naszego życia, które było dla nas bolesne i nieodwracalne. Czego nas ono nauczyło?
   
   
3. Bóg zawsze przebacza nam.
   Jest to wielka tajemnica miłości Boga. Zawsze ilekroć zwrócimy się do Niego z prośbą o wybaczenie płynącą z serca, ono dokona się. Konsekwencje naszego postępowania jednak musimy ponosić.
   Zadanie dla rodziców: uczmy dzieci wiary w miłującą dobroć Boga, ale i sprawiedliwość. Nawet najtrudniejsze konsekwencje, jeśli zaufamy Bogu, uczynią nas zdolnymi do ich poniesienia. Zapoznajmy dzieci z fragmentami Pisma Św., w których są wskazówki dotyczące sztuki przebaczania.

Alicja Dzwonkowska

Tematy szczegółowe:

1. Wiara w Boga
   
   „Wiara jest dziełem łaski, a jednocześnie świadomą i dobrowolną odpowiedzią człowieka na samoobjawienie się Boga” - Jan Paweł II
   
   
   „Przez wiarę Chrystus zamieszkuje w sercu wierzącego, dzięki czemu uczeń upodobnia się do samego Pana i przyjmuje Jego postać” - Jan Paweł II
   
   „Człowiek nie może wytłumaczyć sobie sensu wszystkiego, co dzieje się w jego życiu – a więc musi przyznać, ze nie jest panem własnego losu… Jest jednak przekonany o swoim przeznaczeniu i stara się odkryć, w jaki sposób je otrzymał, w jaki sposób jest ono wpisane w jego istnienie” - Jan Paweł II
   
   „Nauka nie jest w stanie zweryfikować pytania o istnienie Boga” - Jan Paweł II
   
   „Celowość obecna we wszechświecie każe domyślać się istnienie Stwórcy” - Jan Paweł II
   
   Łatwiej jest nam wierzyć w Boga, gdy widzimy niewytłumaczalne zdarzenia nazwane cudami, jeszcze głębiej wierzylibyśmy, gdyby Bóg w fizycznej formie osobowej pojawił się przed nami. Wiemy, że niektórzy mieli takie szczęście. Wszystkim innym pozostaje uwierzyć, mimo braku takich doświadczeń. Bóg istnieje. To motto jest podstawą do prowadzenia życia moralnego, do wdrażania Jego nauk codziennie. Ci, którzy tak postępują osiągają radość wewnętrzną i spokój sumienia.
   Zadanie dla rodziców: Pomyślę, w jaki sposób wdrażam nauki pochodzące od Boga? Czy moje dziecko może dostrzec moją wiarę? Z dzieckiem porozmawiam o Bogu i w jaki sposób On przejawia się w świecie.
   
   
2. Wiara i zaufanie do siebie
   Znamy przykłady różnych, wielkich postaci, które poprzez wielką wiarę w siebie, w swoje możliwości osiągnęły sukcesy. Wiara w siebie, zaufanie do siebie jest potrzebne na każdym kroku, aby zrealizować wszelkie zamierzenia i cele. Jak ona powstaje? Poprzez wysiłek i wytrwałość oraz akceptację osób z zewnątrz. Rola rodziców jest w tym procesie niezastąpiona, przynajmniej na etapie początkowym.
   Zadanie dla rodziców: Odpowiem sobie na pytanie: czy potrafię pogłębiać wiarę w siebie u mojego dziecka? Czy nie jestem zbyt wymagający, krytyczny, czy dostrzegam wysiłek i starania mojego dziecka? Czy jestem zbyt pobłażliwy, za często chwalę, co deprywuje wagę pochwały. Porozmawiam z dzieckiem, poproszę go, aby powiedziało mi coś o sobie, jakie jego zdaniem ono jest, z czym sobie dobrze radzi, a co sprawia mu kłopoty. Zaobserwuję, jak zachowuje się w nowych, trudniejszych sytuacjach i wyzwaniach.
   
   
3. Wiara w świat
   
   „Niewidzialny Bóg staje się widzialny poprzez swoje dzieła” - Jan Paweł II
   
   „Stwarzając świat ze swej nieskończonej dobroci, Bóg stworzył go dobrym”  - Jan Paweł II
   
   „Piękno tego świata każe nam podnosić wzrok ku górze, ku Bogu” - Jan Paweł II
   
   Dostrzeganie Boga w Jego dziełach, to niezbędna umiejętność, by odczuwać zachwyt za akt stworzenia, by pamiętać o Bogu, Jego mocy, mądrości, tajemniczości. Ale jednocześnie obserwujemy, że ludzie  często postępują źle i są niegodni nazwania ich dziećmi Boga. Zawsze niewłaściwe postępowanie człowieka nakazuje nam zachować ostrożność w relacjach. Nie każdy, kto nazywa się twoim przyjacielem jest nim prawdziwie. Współcześni ludzie są zbyt chwiejni emocjonalnie, mentalnie, neugruntowani we właściwych wartościach. Stąd doznajemy wiele bólu i rozczarowań. Można zatrzymać ten trend poprzez nie pozwolenie na krzywdzenie siebie i wiarę w takie wartości, które ukażą nam miłość Boga, Jego opiekę nad nami.
   Zadanie dla rodziców: Porozmawiam z dzieckiem o tym, jak piękny jest świat (przyroda, zjawiska…), ile mądrości kryje w sobie, co jest dziełem Boga i o tym, że jednocześnie żyją osoby wobec których musimy zachować ostrożność, nie naśladować ich i nie wierzyć im.

Alicja Dzwonkowska

1. Szczerość wobec samego siebie – to odkrywanie prawdy o sobie czyli o tym co jest we mnie dobre, a co złe. Szukanie wewnątrz odpowiedzi na pytania: jaki jestem i kim jestem. Dla dzieci będzie to prosta odpowiedź np. jestem uczniem, synem, córką…., trudności mogą nastąpić w odpowiedzi na pytanie „jaki jestem”. Z pewnością będą to wypowiedzi oparte na informacjach od rodziców, nauczycieli, kolegów, koleżanek Warto wsłuchać się w nie, gdyż mogą nam pomóc w zmianie naszych zachowań.
   Zadania dla rodziców: Zaobserwuj co mówi dziecko, czy jest to prawdą (czyją). Zastanów się dlaczego tak mówi. Może należy coś wyjaśnić? Wskaż mu jak wiele dobra jest w nim oraz to co mógłby zmienić.
   
   
2. Szczerość w relacjach z innymi
   Im młodsze dziecko tym bardziej jest szczere i prawdziwe. Z czasem uczy się, że nie zawsze jest to mile widziane, a często karane. Uczy się zachowywać tak , by mu to się opłacało. Szczere postępowanie nie jest łatwe i dla dorosłych. Istnieje wiele dylematów np. czy powiedzieć komuś przykrą prawdę i w jaki sposób. Jako dorośli możemy logicznie przewidywać skutki swojego zachowania, ale musimy być świadomi tego, że istnieje wyższa płaszczyzna na której wybieramy sercem. Przypomnę rozmowę Sokratesa z uczniem, którego spotkał na ulicy i który chciał koniecznie mu przekazać nową informację. Sokrates zapytał:
   - czy to co chcesz powiedzieć jest prawdą?
   - czy to co chcesz powiedzieć jest koniecznością?
   - czy to co chcesz powiedzieć nie skrzywdzi nikogo?
   Gdybyśmy sami pamiętali o tych pytaniach, uniknęlibyśmy wielu zranień.
   Zadanie dla rodziców: Porozmawiaj z dzieckiem o jego koleżankach i kolegach, których lubi i o tych, których nie lubi. Masz szansę podpowiedzieć dziecku jak postępować zwłaszcza z tymi, z którymi nie układa się najlepiej. Wybierzcie razem jakąś strategię postępowania.
   
   
3. Szczerość wobec Boga
   Możemy oszukać innych (mogą myśleć o nas lepiej niż zasłużyliśmy), możemy znaleźć wiele argumentów by usprawiedliwić, wybielić swoje zachowanie, ale nie uda nam się oszukać Boga. Bóg rezyduje w sercu każdego człowieka, Jego głos to nasze sumienie. Nawet jeśli zagłuszymy w danym okresie poprzez styl życia, przyjęcie innych priorytetów, argumentów przychodzi taki czas, gdy musimy spojrzeć na siebie, na to co zrobiliśmy, zastanowić się kim jest dla mnie Bóg i czego ode mnie oczekuje.
   Zadanie dla rodziców: Rozmawiajmy z dzieckiem o Bogu, o Jego mocy, sile, opiece i prowadzeniu. Czytajmy o życiu Jezusa. Formułujmy w dziecku potrzebę rozmowy z Bogiem. Uczmy go słuchania i odpowiadania na pytanie: czego Bóg ode mnie oczekuje.

Alicja Dzwonkowska

Pierwszy miesiąc w nowym roku kalendarzowym upłynie nam pod hasłem: prawość. Człowiek prawy to taki, który w swoim myśleniu, mówieniu i działaniu kieruje się przyjętymi standardami etycznymi, który nie kłamie, postępuje sprawiedliwie, kieruje się zasadami przyzwoitości, dobrego zachowania, a przede wszystkim kieruje się własnym sumieniem. Aby tak żyć potrzebna jest nam odwaga, motywacja do dociekania prawdy oraz wycofywania się ze złego działania.

Tematy szczegółowe:

1. Właściwe postępowanie względem własnej osoby
   Odpowiednie postępowanie względem siebie łączy się z szacunkiem do siebie i odpowiedzialnością za to w jaki sposób dbam o swoje ciało, umysł, jak je używam i w jakich zamiarach. Zasady, regulaminy, przykazania powstały z mądrości i w trosce o człowieka. Jako rodzice powinniśmy zapoznać swoje dzieci z ich treścią i sposobem rozumienia, a także pokazać zastosowanie w codziennym życiu.
   Zadanie dla rodziców: ograniczę spożywanie niezdrowej żywności oraz oglądanie agresywnych czy nieodpowiednich filmów.
   
   
2. Prawość w relacjach z innymi
   Bycie w odpowiednich relacjach z otoczeniem oznacza że nie wywyższamy się ani też nie obniżamy swojego znaczenia. Efektem jest właściwa komunikacja z osobami oraz lepsze samopoczucie. Gdyby wszyscy postępowali zgodnie z ustalonymi regułami, nie miałaby miejsce przemoc i walka, kłamstwo i manipulacja.
   Zadanie dla rodziców: przedstawiam jasno swoje stanowisko, oczekiwania w sytuacjach konfliktowych. Spokojnie wysłuchuję argumentów czy usprawiedliwienia dziecka. W przypadkach uzasadnionych dopilnuję, by dziecko poniosło konsekwencje.
   
   
3. Prawość jako powinność wobec sumienia
   Sumienie jest głosem Boga w nas. Każdy je posiada, chociaż nie każdy dobrze je słyszy. Jest oczywiste, że jeśli coś używamy, to musimy o to dbać (np. samochód). Dotyczy to również sumienia.
   W jaki sposób? Przede wszystkim powinno być czyste, nie pozwólmy, aby emocje czy złe działania wobec innych zanieczyściły go. Zaniedbania czy błędne formowanie sumienia dotknie nas boleśnie w przyszłości.
   Zadania dla rodziców: zaobserwuję, czy moje dziecko nie usprawiedliwia swojego zachowania posługując się kłamstwem, niedopowiedzeniami czy niewłaściwym rozumieniem obowiązków.

Alicja Dzwonkowska

1. Pokój w nas samych. Emocje.
   Z doświadczenia wiemy, że to właśnie silne emocje powodują, iż nie możemy utrzymać długo pokojowego nastawienia. Denerwuje nas otoczenie, warunki w jakich jesteśmy, to, że dzieci nie słuchają nas, nie spełniają naszych oczekiwań itp. Jest tysiące powodów, by być niespokojnym. I chociaż wiemy, że swoimi postawami, uczuciami wpływamy na najbliższe otoczenie, a zwłaszcza na dzieci, to zapominamy o tym na co dzień.
   Dlatego zadaniem dla rodziców niech będzie wybranie takiej sytuacji denerwującej, pomyślenie o niej, zaplanowanie spokojnej reakcji i zastosowanie jej przy najbliższej okazji. Potem można powiedzieć o tym swojemu dziecku, jak można się zmienić. To będzie najlepszy i najbardziej wiarygodny dla niego przykład. (więcej informacji o emocjach było zawartych w moim wcześniejszym artykule „Emocje”)
   
   
2. Pokój wokół nas. Relacje i konflikty oraz sposoby ich rozwiązywania.
   Pokoju nie możemy nikomu podarować w prezencie, ale wzajemnie wpływamy na jego doświadczanie. Inaczej czujemy się przebywając z osobą wzburzoną a inaczej z osobą o pokojowym nastawieniu. Wówczas wszystko staje się prostsze, jaśniejsze i łatwiejsze do pokonania. Ważne jest być uważnym i nie prowokować wyzwalania się trudnych relacji, rozwiązywać konflikty tak, by obie strony były chociaż w części usatysfakcjonowane. Oczywiście granicą jest niekrzywdzenie i poczucie sprawiedliwości.
   Zadaniem dla rodziców jest pomóc dziecku rozwiązać chociaż jeden wybrany konflikt i porozmawiać o tym.
   
   
3. Pokój w kraju i na świecie.
   
   Pokój w kraju jest najbardziej drogocenną wartością  dla nas jako narodu. Wychowanie w miłości do ojczyzny, w gotowości do brania odpowiedzialności, do stawania się uczciwym obywatelem gwarantuje w przyszłości dobrobyt kraju. Dlatego tak ważne jest, aby od najmłodszych lat zapoznawać z historią kraju i jego kulturą oraz tym co jest najlepsze dla narodu polskiego, jaki powinien być obywatel tego kraju.
   Zadanie dla rodziców: zapoznam swoje dziecko z wybranymi, patriotycznymi postawami bohaterów narodowych.

Alicja Dzwonkowska

We wrześniu powrócimy do tematu wolności i odpowiedzialności. Każdy rok szkolny powinien zaczynać się od zapoznania lub przypomnienia praw i obowiązków ucznia, zapoznania się z regulaminem szkoły, z WSO i PSO, aby uniknąć trudnych sytuacji. Nie sposób nie pamiętać, że wolność indywidualna kończy się tam gdzie zaczyna się krzywda innego człowieka, jak również o tym, że im więcej mamy wolności, tym więcej odpowiedzialności. O tym szczególnie muszą pamiętać rodzice, obdarzając swoje dzieci nieskrępowaną swobodą lub też ograniczając ich samodzielność.

1. Moja wolność i odpowiedzialność jako ucznia
   Jako uczeń mam swoje prawa i obowiązki. Podstawą do funkcjonowania w szkole jest znajomość regulaminu szkoły, przedmiotowego oceniania i świadomość tego, iż jestem w określonej społeczności szkolnej i wymagane są ode mnie odpowiednie postawy. Od tej chwili jestem reprezentantem szkoły nie tylko na jej terenie, ale również na zewnątrz. Ten fakt mnie obliguje do kontroli tego, co mówię, jakich słów używam, do pozytywnych zachowań. Jestem odpowiedzialny za tworzenie atmosfery w klasie, a więc nie zmyślam problemów, nie zaczepiam innych dla własnej satysfakcji, sprawy trudne zgłaszam nauczycielom i mam dobrą wolę, by je rozwiązać, a zwłaszcza nie kłamię.
   Zadanie dla rodziców: przeprowadzę z dzieckiem rozmowę na temat regulaminu szkolnego, wewnętrznego systemu oceniania, przedmiotowego systemu oceniania, wyjaśnię wątpliwości, jeśli takie wystąpią.
   
   
2. Jestem dzieckiem swoich rodziców. Moje obowiązki i granice wolności.
   "Człowiek jest odpowiedzialny nie tylko za uczucia, które ma dla innych, ale i za te, które w innych budzi” - Kard. Stefan Wyszyński
   
   Do pewnego okresu życia dzieci nie maja odpowiedzialności prawnej, konsekwencje ich zachowań przyjmują ich rodzice. Oczywiście są różne formy pomocowe dla rodziców jak i restrykcyjne, łącznie z odebraniem praw rodzicielskich. Wiemy, że wychowanie z zasadami jest dobre, musimy pamiętać, żeby również obdarzać miłością. Ważne jest również konsekwentne, jasne stawianie granic swoim dzieciom. Jeśli to konieczne ustalanie kodeksu postępowania, systemu nagród i kar, zawieranie umów, ale przede wszystkich jednakowa linia wychowawcza rodziców i zainteresowanie oraz życzliwe przebywanie ze swoim dzieckiem.
   Zadanie dla rodziców: porozmawiam ze swoim dzieckiem o tym jakie są granice dopuszczalnego zachowania dziecka w domu, co mnie denerwuje, co przeszkadza, co można zmienić. Ustalę zasady odpowiedzialności. Chwalę i nagradzam za dobre zachowanie.
    
3. Jestem dzieckiem Boga. Jestem odpowiedzialny za swoje zachowanie:
   "Być wolnym to żyć w zgodzie ze swoim sumienie” - Ks. Jerzy Popiełuszko

   Być dzieckiem oznacza związek nienaruszony, ponadczasowy. Możemy nie chcieć tego, ale on jest. Dzieci muszą żyć w świadomości, że oprócz rodziców biologicznych jest ktoś, kto czuwa nad nimi i kto kocha ich i pomaga w najtrudniejszych sytuacjach. Ale to zobowiązuje do odpowiedniego myślenia i zachowania. Dlatego tak ważne jest, by przypominać o tym, jakie działania są miłe Bogu – Ojcu.
   Zadanie dla rodziców: porozmawiam ze swoim dzieckiem, co jest miłe Bogu, a co nie i dlaczego.

Alicja Dzwonkowska