fb

1.jpg2.jpg3.jpg4.jpg5.jpg6.jpg7.jpg8.jpg

Aby odbierać dźwięki mowy potrzebny jest analizator słuchowy, który jest złożony z receptora, drogi dośrodkowej, korowej części analizatora (okolice skroniowe) oraz grogi odśrodkowej przekazującej impulsy z mózgu do narządów artykulacyjnych. Sprawny analizator  umożliwia właściwą identyfikację i różnicowanie dźwięków a także związanie ich z właściwą treścią.

W percepcji mowy uczestniczy zarówno słuch fizyczny jak i muzyczny oraz fonematyczny. Dzięki słuchowi fizycznemu dziecko jest w stanie opanować mowę, dzięki muzycznemu może wyraziście czytać i rejestrować mowę natomiast dzięki fonematycznemu może świadomie dokonywać analizy i syntezy słuchowej tj wyodrębniać zdania z potoku mowy, wyrazu w zdaniu, sylaby i głoski w wyrazach, może łączyć we właściwej kolejności, odróżniać podobne głoski. Do tych operacji potrzebna jest dobra pamięć słuchowa.
Niewłaściwe funkcjonowanie któregokolwiek słuchu powoduje trudności w czytaniu i pisaniu.

Jak wpływa analiza i synteza słuchowa na czytanie i pisanie

 Wyodrębnianie dźwięków, analiza i synteza jest dokonywana na poziomie ośrodkowego układu nerwowego, głównie w korze mózgowej. Uszkodzone lub niesprawnie funkcjonujące okolice kory mózgowej powodują trudności w w/w procesach (nie jest to jednak niedosłuch).
Czytanie polega na przeniesieniu znaków języka pisanego na odpowiednie dźwięki mowy, połączenie (syntezę) tych dźwięków i zrozumienie słowa.
Pisanie ze słuchu jest odwrotnym procesem do czytania - dziecko musi w usłyszanym słowie wyodrębnić dźwięki (dokonać analizy) i przyporządkować im właściwe znaki graficzne.
Na początku nauki często nie widać czy dzieci maja trudności, bo zapamiętują tekst pamięciowo (jeśli mają dobra pamięć wzrokową). Trudności pojawiają się przy dłuższych tekstach.
Należy pamiętać, że: główną przyczyną zaburzeń w czytaniu jest trudność dokonywania syntezy, natomiast główną przyczyną zaburzeń w pisaniu jest trudność analizy słuchowej wyrazu.

Objawy zaburzeń percepcji słuchowej

Trudności w czytaniu:

  • długo literuje
  • problemy z syntezą dźwięków
  • opuszczanie liter, sylab, odczytywanie części wyrazy, mylenie wyrazów, sylab o podobnym brzmieniu
  • trudności ze zrozumieniem tekstu
  • dodawanie innych, podobnie brzmiących wyrazów lub ich części
  • wolne tempo czytania
  • zła intonacja, pomijanie znaków  przestankowych

Trudności w pisaniu:

  • błędne wyodrębnianie wyrazów ze zdań
  • łączenie przyimków z rzeczownikami np. nastole
  • opuszczanie wyrazów, pomijanie końcówek wyrazów
  • mylenie liter: s, c, z, sz, cz, rz
  • mylenie ą ,ę  -on, om, en, em  np. zamiast „idą” pisze „idom”
  • występują problemy z dwuznakami, zmiękczeniami, głoskami tracącymi dźwięczność
  • wolne tempo pracy
  • błędy stylistyczne, gramatyczne w pracach pisemnych oraz błędy ortograficzne

Trudności w wypowiadaniu się:

  • ubogi zasób słów
  • długo utrzymująca się wada wymowy
  • wypowiedzi błędne pod względem gramatycznym
  • przekręcanie wyrazów
  • Inne trudności:
    • problemy z zapamiętaniem i wykonywaniem kilku poleceń w tym samym czasie
    • mylenie nazw oznaczające kierunki
    • przekręcanie wyrazów
    • trudności z zapamiętaniem tabliczki mnożenia, dni tygodnia, nazw miesięcy…
    • trudności z nauką języka obcego

W jaki sposób możemy pomóc?

  • należy zaobserwować w pracy codziennej, co pomaga dziecku a co przeszkadza
  • chwalić i nagradzać za wysiłek w pierwszej kolejności a potem za efekty
  • nie należy karać ani wyśmiewać dziecka
  • korzystać z rad specjalistów
  • organizować różnego rodzaju dodatkowe zabawy i ćwiczenia rozwijające percepcję słuchową.
Początek strony